Neutralisatie op zeer jonge leeftijd of Early Age Neutering

Er zijn de laatste tijd enkele vragen aan Inge gesteld over Early Age Neutering. Vandaar dat ze met behulp van de KNMvD website een artikel geschreven heeft.

In de Verenigde Staten worden pups en kittens soms op de zeer jonge leeftijd van 6 tot 8 weken geneutraliseerd. Ook in Nederland wordt om verschillende redenen neutralisatie op deze zeer jonge leeftijd toegepast. Dit zogenaamde “early age neutering” is echter niet onomstreden. In Nederland wordt het vooral gedaan bij zwerfkatten om de populatie onder controle te houden. Neutralisatie op jonge leeftijd vindt op kleine schaal echter ook plaats binnen de fokkerij van honden (Golden Retriever en Labradoodle) en katten.

Voordelen Early Age Neutering?

Het grootste voordeel van neutralisatie op zeer jonge leeftijd is duidelijk. De dieren kunnen zich daarna niet meer voortplanten. Dit is vooral van belang voor het beheersen van de populatie zwerfkatten. De meest gehanteerde strategie hierbij is “Trap, Neuter and Return”
(TNR). Wanneer zwerfkatten nog voor de eerste krolsheid worden geneutraliseerd, heeft de TNR-methode vanzelfsprekend meer impact. Overigens worden zwerfkittens in Nederland niet teruggeplaatst in de omgeving maar -indien mogelijk -via gastgezinnen gesocialiseerd
en herplaatst. Ook asielkatten worden soms op zeer jonge leeftijd geneutraliseerd ter bestrijding van het kattenoverschot en dit vindt tevens plaats bij huiskatten die buiten komen.

Veterinaire argumenten voor vroege neutralisatie zijn onder andere het voorkómen van mammatumoren en een eenvoudiger neutralisatietechniek. Het is echter niet aangetoond dat de frequentie van mammatumoren lager is, als de neutralisatie vóór i.p.v. kort na de eerste loopsheid wordt uitgevoerd. Bij teven is wel een beschermend effect aangetoond van neutralisatie voor de tweede loopsheid. Bij katten is het risico op mammatumoren lager bij poezen die voor het eerste levensjaar zijn geneutraliseerd.

In de fokkerij worden pups en kittens soms op verzoek van de fokker op een leeftijd van 6-8 weken geneutraliseerd. Doordat deze fokkers van bepaalde bijzondere rassen uitsluitend gecastreerde pups of kittens verkopen behouden zij een monopoliepositie in de markt. Voor het neutraliseren op zeer jonge leeftijd bestaat hier dus een economisch motief.

Er zitten diergeneeskundig gezien voor-en nadelen aan neutralisatie op 6-8 weken. Zeer jonge dieren hebben een hoger anesthesierisico en meer kans op het ontwikkelen van een te lage temperatuur en te laag bloedsuikergehalte tijdens en na de operatie. Daar dient de dierenarts in zijn anaesthesieprotocol rekening mee te houden.

Bij katten is aangetoond dat neutralisatie voor een leeftijd van 5 ½ maand weinig nadelige lange termijn effecten heeft op de gezondheid en het gedrag. Wat het gedrag betreft worden zelfs positieve effecten beschreven m.b.t. agressie, seksueel-en territoriaal gedrag.

Onder op zeer jonge leeftijd geneutraliseerde teven wordt een verhoogde frequentie van vaginitis, cystitis en urine-incontinentie gezien. Bij zowel teven als reuen zijn er aanwijzingen voor toename van heupdysplasie. Terwijl bij vroeg geneutraliseerde honden daarentegen minder obesitas voor lijkt te komen. Ook op het gedrag van honden heeft neutralisatie op zeer jonge leeftijd effect. Angst voor geluid en (hyper)seksueel gedrag komen meer voor maar angstplassen, vluchtgedrag en verlatingsangst juist minder. Steeds vaker blijken bij vóór de eerste loopsheid geneutraliseerde teven urologische en vaginitisklachten voor te komen die niet tot nauwelijks reageren op behandeling.

Geboortebeperking

Bij het maken van deze afweging moet ook de intentie van de neutralisatie worden meegenomen.

Bij particulieren is uiteraard het uitsluiten van de kans op nakomelingen eveneens een belangrijke overweging. Het neutraliseren van gedomesticeerde katten vóór de eerste krolsheid draagt ook bij aan het beperken van het zwerfkattenprobleem. Vanwege de aard en omvang van dat probleem in Nederland, is neutralisatie voor de eerste krolsheid om die reden eveneens te rechtvaardigen. Het advies is om bij deze categorie katten met neutraliseren te wachten tot na de vaccinaties, dat wil zeggen rond de leeftijd van 4 -6 maanden .

Veterinaire gronden

Daarnaast is er nog een aantal meer veterinaire argumenten voor neutralisatie. Zo worden vrouwelijke dieren gecastreerd ter vermindering van de kans op mammatumoren en andere met de geslachtscyclus verband houdende aandoeningen. Bij reuen spelen bijvoorbeeld gedrag en ontsteking van de voorhuid een rol. Reuen lopen echter na neutralisatie een
groter risico op prostaattumoren dan niet geneutraliseerde dieren. Dit terwijl er nauwelijks medische voordelen zijn. Voor wat betreft het neutraliseren van reuen zonder goede veterinaire reden lijkt een ethische overweging door de dierenarts dus zonder meer op zijn plaats en is een discussie over de leeftijd voor een dergelijke ingreep dus niet ter zake doende. Er is geen zwaarwegend argument waarom neutralisatie bij teven niet kan worden uitgesteld tot na de eerste loopsheid en bij katten tot een leeftijd van 4-6 maanden. Vanwege het anesthesierisico en mogelijke postoperatieve gezondheidsproblemen op de langere termijn bij vooral honden heeft dat de voorkeur boven neutralisatie op eerdere leeftijd.

Economisch belang

Fokkers van bijzondere honden-en kattenrassen hebben er soms financieel belang bij het aanbod van pups en kittens beperkt te houden. Door de pups en kittens te neutraliseren voor ze naar de nieuwe eigenaar gaan, is men er zeker van dat er niet meer met die dieren gefokt zal worden. Als het hier alleen om het neutraliseren van dieren met erfelijke aandoeningen zou gaan dan zou neutralisatie in het belang van de nakomelingen van die dieren (en het ras) gerechtvaardigd kunnen zijn. Er vindt echter geen screening op erfelijke gebreken plaats en de genenpool van allerlei rassen, zeker kattenrassen wordt zodoende onnodig verkleind. Een potentiële nieuwe eigenaar heeft geen keus en kan alleen geneutraliseerde pups en kittens kopen waarmee niet gefokt kan worden. Vanwege de intentie achter de ingreep (economische belangen van de fokker) en de risico’s is neutralisatie op zeer jonge leeftijd in dit geval niet acceptabel volgens het KNMvD.

KNMvD-standpunt:

• Neutralisatie op zeer jonge leeftijd (6 tot 8 weken) van pups en kittens in de fokkerij op grond van economische motieven wordt afgewezen.
  
• Het neutraliseren van kittens op zeer jonge leeftijd (6 tot 8 weken) is aanvaardbaar bij zwerfkatten en asielkatten om het kattenoverschot in te perken.
  
• Bij huiskatten is het advies met neutraliseren te wachten tot na de vaccinaties, dat wil zeggen rond de leeftijd van 4-6 maanden.
  
• Neutralisatie wordt bij teven bij voorkeur uitgesteld tot na de eerste loopsheid.

Bronvermeldig via KNMvD op www.knmvd.nl

Nog vragen? Stel ze dan aan Inge, onze paraveterinair dierenartsassistente via.

Wil je op de hoogte blijven van alle nieuwe rassen en artikelen die op de website verschijnen? Registreer jezelf hier en je krijgt elke 2 weken een update in je mailbox. Je kan jezelf altijd probleemloos uitschrijven.