Wat zijn corticosteroïden?
Corticosteroïden, ook wel bijnierschorshormonen genoemd, zijn hormonen die door de bijnierschors worden geproduceerd. Deze hormonen spelen een cruciale rol in het reguleren van verschillende lichaamsfuncties, zoals het immuunsysteem, stofwisseling en ontstekingsreacties. In de diergeneeskunde gebruiken we synthetische corticosteroïden om ontstekingen te verminderen en het immuunsysteem te onderdrukken. Maar voordat je er effectief mee aan de slag gaat moet je ALTIJD een dierenarts raadplegen.
Types corticosteroïden
Er zijn twee hoofdtypes corticosteroïden: glucocorticoïden en mineralocorticoïden.
Glucocorticoïden
Glucocorticoïden, zoals prednison en dexamethason, zijn de meest gebruikte in de diergeneeskunde. Ze helpen ontstekingen te verminderen en het immuunsysteem te onderdrukken.
Mineralocorticoïden
Mineralocorticoïden, zoals fludrocortison, reguleren de balans van water en elektrolyten in het lichaam. Deze worden minder vaak voorgeschreven, maar zijn cruciaal bij bepaalde aandoeningen zoals de ziekte van Addison.
Waarom corticosteroïden voor honden?
We gebruiken corticosteroïden om verschillende redenen bij honden. Ze zijn effectief bij het behandelen van ontstekingen, allergieën, auto-immuunziekten en bepaalde soorten kanker. Door hun brede werking kunnen ze symptomen snel verlichten en de levenskwaliteit van de hond verbeteren.
Veelvoorkomende aandoeningen
Allergieën
Honden kunnen net als mensen allergisch zijn voor pollen, voedsel of vlooien. Corticosteroïden verminderen de jeuk en ontsteking, waardoor de hond zich comfortabeler voelt.
Artritis
Bij honden met artritis verminderen corticosteroïden de gewrichtsontsteking en pijn. Dit verbetert hun mobiliteit en levenskwaliteit.
Auto-immuunziekten
Corticosteroïden onderdrukken het overactieve immuunsysteem bij auto-immuunziekten, waardoor symptomen zoals ontstekingen en weefselschade afnemen.
Hoe werken corticosteroïden?
Corticosteroïden imiteren de effecten van natuurlijke hormonen die door de bijnierschors worden geproduceerd. Ze binden zich aan specifieke receptoren in de cellen en beïnvloeden de expressie van genen die betrokken zijn bij ontstekings- en immuunreacties. Hierdoor verminderen ze de productie van ontstekingsbevorderende stoffen en onderdrukken ze het immuunsysteem.
Mechanisme van actie
Wanneer corticosteroïden worden toegediend, binden ze aan glucocorticoïde-receptoren in de cellen. Dit complex verplaatst zich naar de celkern, waar het de expressie van ontstekingsremmende genen stimuleert en de expressie van ontstekingsbevorderende genen remt. Dit resulteert in een vermindering van ontsteking en immuunrespons.
Bijwerkingen van corticosteroïden
Hoewel corticosteroïden effectief zijn, brengen ze ook bijwerkingen met zich mee, vooral bij langdurig gebruik. Het is belangrijk om deze bijwerkingen te kennen en te bespreken met de dierenarts.
Kortetermijnbijwerkingen
Bij kortdurend gebruik van corticosteroïden kunnen honden last krijgen van bijwerkingen zoals:
- Verhoogde dorst en urineren
- Verhoogde eetlust
- Rusteloosheid of hyperactiviteit
- Spijsverteringsproblemen
Langetermijnbijwerkingen
Langdurig gebruik kan ernstigere bijwerkingen veroorzaken, waaronder:
- Onderdrukking van de bijnierschors
- Verhoogd risico op infecties
- Gewichtstoename en obesitas
- Verhoogde bloeddruk
- Osteoporose
- Maagzweren
Veilig gebruik van corticosteroïden
Om bijwerkingen te minimaliseren, is het belangrijk om corticosteroïden veilig te gebruiken. Dit omvat het volgen van de juiste dosering en duur van de behandeling, evenals regelmatige controle door de dierenarts.
Dosering en toediening
De dosering van corticosteroïden varieert afhankelijk van de aandoening en de individuele hond. Volg altijd de instructies van de dierenarts en verander de dosering niet zonder overleg. Corticosteroïden worden meestal oraal toegediend, maar kunnen ook geïnjecteerd worden voor snellere werking.
Afbouwen van de medicatie
Het abrupt stoppen van corticosteroïden kan leiden tot ernstige bijwerkingen, zoals bijnierschorsinsufficiëntie. Daarom moeten corticosteroïden geleidelijk worden afgebouwd onder toezicht van een dierenarts.
Alternatieven voor corticosteroïden
Hoewel corticosteroïden effectief zijn, zijn er ook alternatieve behandelingen beschikbaar die minder bijwerkingen hebben. Deze kunnen in combinatie met corticosteroïden gebruikt worden of als vervanging, afhankelijk van de situatie.
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
NSAID's, zoals carprofen en meloxicam, zijn alternatieven voor de behandeling van ontstekingen en pijn. Ze hebben minder bijwerkingen dan corticosteroïden, maar zijn niet geschikt voor alle honden.
Immunosuppressiva
Immunosuppressiva, zoals cyclosporine, kunnen gebruikt worden om het immuunsysteem te onderdrukken zonder de bijwerkingen van corticosteroïden. Deze medicijnen worden vaak gebruikt bij auto-immuunziekten.
Fysiotherapie en supplementen
Voor aandoeningen zoals artritis kunnen fysiotherapie en voedingssupplementen, zoals glucosamine en chondroïtine, de symptomen helpen verlichten en de mobiliteit verbeteren zonder medicatie.
Conclusie
Corticosteroïden spelen een belangrijke rol in de behandeling van verschillende aandoeningen bij honden. Hoewel ze effectief zijn, brengen ze ook bijwerkingen met zich mee, vooral bij langdurig gebruik. Het is essentieel om corticosteroïden veilig te gebruiken en regelmatig te overleggen met de dierenarts. Alternatieve behandelingen kunnen ook overwogen worden om de beste zorg voor jouw hond te garanderen.
Wil je op de hoogte blijven van alle nieuwe rassen en artikelen die op de website verschijnen? Registreer jezelf hier en je krijgt elke 2 weken een update in je mailbox. Je kan jezelf altijd probleemloos uitschrijven.
Bij honden heb ik er geen verstand van, maar ik weet dat corticosteroiden bij mensen erg gevaarlijk zijn vanwege de verwerking van lichaamsstoffen. Corticosteroiden lossen eiwit op, dit betekent bij systemisch gebruik afname van bot- en spierweefsel waardoor op lange tijd ernstige invaliditeit kan ontstaan. Bij lokaal gebruik lost het de huid op waardoor er bij langdurig gebruik kans op grote wonden etc. onstaan.