Welke emoties kan je hond voelen?

Het is verleidelijk om te denken dat onze honden exact dezelfde emoties of gevoelens ervaren als wijzelf. Jammer genoeg is dat niet het geval. Alhoewel men honderden, zelfs duizenden, jaren lang heeft gedacht dat honden helemaal géén gevoelens ervaren, zit het antwoord ergens in het midden.

Uit onderzoek blijkt dat een hond min of meer de emotionele en mentale capaciteiten heeft van een kind van ongeveer 2,5 jaar oud. Maar wat betekent dat?

De kerk besloot dat honden noch een ziel, noch gevoelens hebben

Zodra zowel de wetenschap als de godsdiensten eeuwen geleden begonnen te groeien, leerden wij dat alle levende wezens in de kern eigenlijk erg complexe machines zijn, waarbij bepaalde onderdelen essentieel zijn voor het goed functioneren van die machine. Maar wat scheidt een “menselijke machine” van een “dierlijke machine”?

Kerkelijke wetenschappers besloten lang geleden al dat mensen een ziel hebben omdat ze een bewustzijn en gevoelens hebben. Dieren werden ook beschouwd als complexe machines met een gelijkaardige biologische opbouw als mensen maar ze kregen niet dezelfde “heilige vonk” toegewezen in de vorm van een ziel; daarom werd gesteld dat ze geen bewustzijn en dus ook geen gevoelens hebben.

Hoewel je zelf kan stellen dat een hond angst of pijn ervaart als hij of zij een schop krijgt en die pijn zal uitdrukken in de vorm van een soort schreeuw, zullen kerkelijke wetenschappers zeggen dat het geluid van een schop van een voet tegen een steen ook een geluid voortbrengt, en dat dat dus niet bewijst dat de steen op dat moment enige gevoelens ervaart. De Franse priester Nicholas de Malebranche (1638-1715) zei bijvoorbeeld dat dieren “zonder enig plezier eten, huilen zonder pijn te hebben en dingen doen zonder te weten dat ze ze doen of waarom ze ze doen: ze hunkeren naar niets, zijn nergens bang voor en weten niets”.

De wetenschap toont aan dat honden een hersenstructuur hebben die emoties mogelijk maken.

Dankzij de moderne wetenschap weten we nu dat honden de hersenstructuur en hormonen hebben die het ervaren van gevoelens mogelijk maken. Het komt er in feite op neer dat honden de emotionele en mentale capaciteiten hebben van een peuter. Maar wat betekent dat voor de gevoelens die ze ervaren?

Onmiddellijk na hun geboorte ervaren baby’s enkel opwinding of onrust. Ze kennen het verschil niet tussen tevredenheid of ongemak. Enkele weken na de geboorte ontwikkelt een baby de mogelijkheid om het onderscheid te maken tussen gevoelens van geluk, ongemak en zelfs walging. Met het ouder worden zullen kinderen stilletjes aan de volgende gevoelens aanleren: angst, woede, geluk, gevoelens van verdachtheid of verlegenheid, liefde en affectie, schaamte, trots, afgunst tot zelfs minachting en schuldgevoelens.

Kinderen ontwikkelen gevoelens van schaamte, trots, minachting of schuld pas na de leeftijd van tweeënhalf jaar, terwijl honden op die leeftijd ophouden met de ontwikkeling van gevoelens. Honden kunnen allerlei soorten gevoelens ervaren zoals liefde en affectie, maar ze ervaren geen gevoelens zoals schuld (ook al lijkt het soms wel zo en vinden we op youtube tientallen filmpjes van “zich schuldig voelende honden” die bijvoorbeeld een schoen of een meubelstuk hebben stuk gemaakt) of complexere gevoelens dan schuld.

Het kan dus wel lijken dat jouw viervoeter er schuldig uitziet wanneer hij/zij de vuilbak alweer eens heeft omgekieperd, maar het feit is dat zijn/haar reactie eerder een onderdanige respons is als gevolg van jouw boosheid, woede of teleurstelling.

Antropomorfisme (Toeschrijven van menselijke gevoelens en beweegredenen aan dieren)

Als je denkt dat je hond zich schuldig gedraagt als je thuiskomt en de hele woonkamer overhoop ligt, dan is hij/zij eigenlijk bang voor de straf of voor de kwaadheid die hij/zij van jou verwacht. En dat is volledig gebaseerd op voorgaande ervaringen. We kunnen hier dus spreken van een vorm van aangeleerd gedrag.

Als je denkt dat je hond zich schaamt over een slechte kappersbeurt, dan reageren hij/zij eigenlijk gewoon op jouw manier van omgaan, ofwel voelen ze andere fysieke prikkels ten gevolge van die kappersbeurt. Zo zou het bijvoorbeeld kunnen dat een hond -die voorheen een dikke vacht had en dan geschoren werd bij de kapper- de wind op zijn/haar huid voelt prikkelen. Dat is voor een hond dan een ongewoon gevoel waarop hij/zij op een bepaalde manier reageert. Het gaat echter niet om een gevoel van schaamte waarvan jij denkt dat ze op dat moment ervaren.

Uiteindelijk is het toch het belangrijkste dat je hond begrijpt wat liefde is en het leven gaat toch volledig over de liefde van een hond, nietwaar?

Wil je op de hoogte blijven van alle nieuwe rassen en artikelen die op de website verschijnen? Registreer jezelf hier en je krijgt elke 2 weken een update in je mailbox. Je kan jezelf altijd probleemloos uitschrijven.